We consumeren steeds meer informatie, met als enige filter die van de sociale media zelf. Dat doet onze ontgiftende organen geen goed, onze longen, nieren, lever, darmen en onze huid, want deze filteren niet enkel de grofstoffelijke maar ook de fijnstoffelijke materie. Net zoals op de werkvloer kunnen we om te beginnen de informatie filteren op basis van het principe ‘need to know’ of ‘nice to know’. Een digitale én mentale detox is zonder twijfel aan de orde!
Ik heb de tijd nog meegemaakt (jawel, ik ben al zo oud!) dat informatie enkel via kabel-tv, radio, leraars, boeken en tijdschriften kwam. Nu flitst alles aan breedbandsnelheid van 100mBits per seconde aan ons voorbij.
Ik wil graag een lans breken voor traagheid. Het soort traagheid waarmee we een boek lezen; alle indrukken kauwend en herkauwend om die tot een eigen levendige voorstelling te maken. In tegenstelling tot de snelheid waarmee sommigen podcasts en video’s consumeren en niet voorbij de intrusieve indrukken geraken. Een verzameling bomen is nog geen bos. Een verzameling indrukken wordt pas dan een samenhangend geheel als je er een innerlijk landschap mee kan vormgeven.
Het verwerken van een leestekst is een interactief proces waarbij we in dialoog gaan met verschillende deelpersoonlijkheden terwijl een moderator het overzicht bewaart.
De digitale informatiestroom/-storm gaat gepaard met koptelefoons en oortjes waarmee we ons afsluiten van de buitenwereld. Digitale media eisen elk ogenblik van de dag onze aandacht op en dienen vooral onze ‘monkey-mind’ die liefst voortdurend van de hak op de tak springt en luidkeels zijn aanwezigheid hoorbaar maakt. We worden weerloos, willoos en verliezen de draad…
Een boek lezen is een uitdaging geworden. We zijn gewoon geraakt aan kleine hapklare brokjes informatie. Video’s en podcasts komen ongenuanceerd binnen want we kunnen er zelf geen beeld/geluid bij verzinnen. Is het niet zo dat boeken veel meer aan de verbeelding overlaten en ons creatieve brein stimuleren? Het intrusieve en dwingende karakter van de digitale media laten ons daarenboven moeilijk toe het ‘afspelen’ te onderbreken. Boeken kunnen we makkelijker opzij leggen om op een later tijdstip de voorgaande bladzijden diagonaal of horizontaal te hernemen en verder te lezen…
Ondanks de voordelen die boeken bieden, blijken digitale media steeds populairder te worden. Ze vragen vooral weinig inspanning en doen ze dat wel, dan worden ze nauwelijks beluisterd of bekeken.
Het heeft wellicht weinig nut zich te blijven verzetten tegen de ‘vooruitgang’ maar ‘vooruitgang is soms achteruitgang’ zei Boddhisatva Avalokitesvara en hij zette zich achterstevoor op een ezel.
Als vooruitgang afgemeten wordt aan snelheid en gebruiksgemak, dan is discipline echt wel iets uit de vorige eeuw, want die vraagt tijd en inspanning.
Lang niet alles is laakbaar want het internet is een venster op de wereld en zonder ons te verplaatsen kunnen we een opleiding of een opname ervan volgen, ook al gaat deze door aan de andere kant van de planeet. Zonder file-leed kunnen we overleg organiseren via online communicatieplatformen. Het medium maakte furore in Corona-tijd. Geen goed zonder kwaad, geen kwaad zonder goed, om Thomas van Aquino in mijn eigen woorden te citeren…
Food for thought….